باورهای غلط در مورد حق شکایت و خطر اعاده حیثیت
بسیاری از افراد وقتی کلمه «اعاده حیثیت» را می‌شنوند، درباره عواقب شکایت تردید می‌کنند. اما اگر شما شکایت خود را با صداقت، بر پایه مستندات و با نیت احقاق حق مطرح کنید، قانون از شما حمایت می‌کند. قانون به شما اجازه داده است که برای جبران ضررهای مادی یا معنوی، از راه قانونی اقدام کنید؛ البته به‌شرطی که قصد آسیب زدن به طرف مقابل یا اتلاف وقت و آبرویش را نداشته باشید.
چطور قانون به نیت شما توجه می‌کند؟
وقتی شما با حسن نیت شکایت می‌کنید و فقط دنبال اجرای عدالت هستید، نگران اعاده حیثیت نباشید. قانون‌گذار از کسانی حمایت می‌کند که قصد سوءاستفاده از فرآیند قضایی را ندارند.
اعاده حیثیت پس از شکایت چیست و چه زمانی قابل طرح است؟
کسی که بی‌گناهی‌اش را در دادگاه اثبات می‌کند، حق دارد از فردی که او را به‌نادرستی متهم کرده، طرح شکایت کند و درخواست جبران خسارت داشته باشد. این فرآیند را اعاده حیثیت بعد از تبرئه می‌نامند.
چرا اعاده حیثیت پس از شکایت اهمیت دارد؟
اعاده حیثیت باعث می‌شود فرد آسیب‌دیده بتواند اعتبار از‌دست‌رفته‌اش را برگرداند. البته اگر شما شکایتی را به‌درستی و با نیت خوب مطرح کرده‌اید، اعاده حیثیت شامل حال شما نمی‌شود.
تفاوت شکایت مشروع با شکایت واهی
ماده ۱۰۹ قانون آیین دادرسی مدنی توضیح می‌دهد که اگر کسی شکایتی را فقط برای اذیت کردن یا تأخیر در انجام تعهدات مطرح کند، دادگاه می‌تواند از او بخواهد خسارات احتمالی را تضمین کند. حتی پیش از رسیدگی اصلی، قاضی این قدرت را دارد که چنین تصمیمی بگیرد.
قانون برای کسانی که شکایت دروغ مطرح می‌کنند، چه مجازاتی تعیین کرده است؟
طبق ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی، اگر فردی عمداً شکایت دروغ مطرح کند تا به دیگران آسیب بزند یا جامعه را نگران کند، دادگاه می‌تواند او را به حبس یا شلاق محکوم کند.
چطور احتمال اعاده حیثیت را به صفر نزدیک کنیم؟
وقتی می‌خواهید شکایت بنویسید، نباید فرد مقابل را مجرم قطعی بدانید. کافی است شرح ماجرا را دقیق بنویسید، مدارک‌تان را پیوست کنید و از دادگاه بخواهید آن‌ها را بررسی کند. پیش‌داوری و اتهام قطعی ممکن است برایتان مسئولیت ایجاد کند.
قانون چه نگاهی به نیت شاکی دارد؟
قانون در ماده ۶۹۸ مشخص کرده که نیت شاکی اهمیت زیادی دارد. تا زمانی که شما با صداقت و با رعایت اصول شکایت می‌نویسید، نگرانی خاصی درباره اعاده حیثیت نخواهید داشت.
آیا رد شدن شکایت باعث اعاده حیثیت پس از شکایت می‌شود؟
اداره حقوقی قوه قضاییه چه می‌گوید؟
نظریه مشورتی شماره 7/8987 توضیح می‌دهد که اگر فردی نتواند ادعایش را اثبات کند، دادگاه به‌دلیل افترا او را مجرم نمی‌شناسد؛ به‌ویژه زمانی که او شکایت را با حسن نیت و برای دفاع از حق خودش مطرح کرده باشد.
دیوان عالی کشور این موضوع را چگونه بررسی کرده و چه رأیی صادر کرده است؟
دیوان عالی در دادنامه شماره 9309970910601039 در رابطه با رد شدن شکایت می‌گوید: اگر کسی اتهامی صریح را بدون دلیل نسبت دهد، دادگاه ممکن است او را مفتری بشناسد. چون قانون، اصل را بر حمایت از حیثیت افراد بنا کرده و تصریح کرده که نباید بدون مدرک به کسی اتهام وارد کنیم.
اعاده حیثیت پس از شکایت، چگونه شامل افراد صادق نمی‌شود؟
اصل ۳۴ قانون اساسی چه می‌گوید؟
این اصل تصریح می‌کند: «دادخواهی حق مسلم هر فرد است». یعنی همه می‌توانند برای احقاق حق، به دادگاه‌های صالح مراجعه کنند.
قبل از شکایت، چه کاری بهتر است انجام دهید؟
اگر می‌خواهید اطمینان پیدا کنید که شکایت‌تان را به‌درستی نوشته‌اید، بهتر است با وکیل مشورت کنید. دفتر حقوقی کاوه راد با دانش و تجربه‌ی خود، می‌تواند شما را در تنظیم شکواییه و پیگیری پرونده‌های حقوقی یا کیفری راهنمایی کند.
