شرط داوری و نحوه اشتراط آن
شرط داوری یکی از شروط مهم و پرکاربرد در قراردادهای حقوقی است که نقش آن در جلوگیری از طرح دعاوی طولانی در دادگاه‌ها بسیار پررنگ شده است. در این پادکست، دکتر عیسی امینی، وکیل پایه‌یک دادگستری و رئیس پیشین کانون وکلای دادگستری مرکز، به بررسی دقیق شرط داوری در قراردادها، شیوه‌های اشتراط آن، و آثار حقوقی ناشی از درج این شرط می‌پردازد. همچنین، ایشان با تحلیل رویه قضایی و آرای مهم در این زمینه، تصویری روشن از وضعیت فعلی این شرط در نظام حقوقی ایران ارائه می‌دهد.
ارکان و الزامات شرط داوری در قراردادها
در این پادکست، دکتر امینی سه محور اصلی را بررسی می‌کند: تعریف شرط داوری و ماهیت آن، ارکان قانونی و قراردادی، و تحلیل آرای محاکم در این زمینه.
در ادامه، هر یک از این بخش‌ها را با دقت مرور می‌کنیم.
تحلیل حقوقی و مفهوم آن
دکتر امینی در ابتدا با اشاره به مفهوم این شرط، آن را توافقی معرفی می‌کند که طرفین یک قرارداد، پیش از وقوع اختلاف، داوری را جایگزین مراجعه به دادگاه می‌کنند. وی تأکید می‌کند که این شرط باید به‌صورت صریح، مکتوب و قابل‌اجرا باشد. همچنین به ماده ۴۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی اشاره می‌کند که مبنای قانونی اعتبار آن را مشخص می‌سازد. از دیدگاه ایشان، شرط داوری زمانی نافذ است که طرفین به‌روشنی اراده خود را بیان کنند و شرایط اجرای داوری را نیز از پیش تعیین نمایند.
نحوه اشتراط داوری و الزامات قانونی آن
در ادامه، دکتر امینی به نحوه اشتراط داوری در قراردادها می‌پردازد. او تأکید می‌کند که این شرط باید در خود قرارداد اصلی یا در توافقی جداگانه با ارجاع مشخص به قرارداد اصلی درج شود. نکاتی مانند تعیین داور، حدود صلاحیت و محل آن از الزامات حیاتی در این شرط هستند. وی اضافه می‌کند که هرگونه ابهام در این بخش‌ها، می‌تواند اعتبار شرط را با چالش مواجه کند و مانع پذیرش آن در مراجع رسمی شود.
بررسی آرای قضایی و رویه محاکم
در بخش سوم، دکتر امینی تعدادی از آرای قضایی مرتبط را بررسی می‌کند. او نشان می‌دهد که تفسیر محاکم درباره صراحت شرط و نحوه تعیین داور، چگونه بر سرنوشت دعوا تأثیر می‌گذارد. او به نمونه‌هایی از رد دعوا به علت وجود این شرط اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که چرا محاکم گاهی این شرط را معتبر ندانسته‌اند. این بررسی‌ها حاوی نکات عملی مهمی برای وکلا و قراردادنویسان است.
این پادکست برای چه کسانی مفید است؟
اگر شما وکیل دادگستری، مشاور حقوقی شرکت‌ها، دانشجوی رشته حقوق یا حتی یک قراردادنویس حرفه‌ای هستید، شنیدن این پادکست برایتان ضروری است. آشنایی با نحوه اشتراط داوری و تفسیرهای قضایی مرتبط با آن، می‌تواند در طراحی بندهای دقیق‌تر و قابل‌اتکاتر در قراردادها بسیار راه‌گشا باشد.