قانون اساسی و آزادی رسانه
در این قسمت از پادکست حقوقی، گفتوگویی شنیدنی میان دکتر محمدرضا ویژه، دکتر قدرتالله رحمانی و دکتر قاسم محمدی شکل گرفته است. محور اصلی این گفتوگو، نسبت میان قانون اساسی و آزادی رسانه است؛ مفهومی بنیادین که هم در عرصه نظری و هم در حوزه عملی حقوق عمومی ایران اهمیت زیادی دارد. در ابتدای این پادکست، کارشناسان به بررسی مفهوم آزادی و کاربرد آن در حقوق اساسی میپردازند، و سپس نقش تاریخی رسانهها در زمان تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را تحلیل میکنند.

رابطه حقوق اساسی و رسانهها در ساختار نظام جمهوری اسلامی
سخنرانان در این بخش توضیح میدهند که آزادی در قانون اساسی تنها یک حق فردی نیست. آنها این مفهوم را یکی از پایههای مشروعیت نظام میدانند.
به باور کارشناسان، اصل ۲۴ قانون اساسی و نظارت شورای نگهبان هر دو در همین راستا عمل میکنند. این نهادها تلاش میکنند چارچوبی برای آزادی مسئولانه رسانهها ترسیم کنند.
بررسی تطبیقی با برخی نظامهای حقوقی دیگر نیز در این پادکست مورد اشاره قرار میگیرد تا مخاطب دریابد که چگونه مفهوم آزادی رسانه در بستر فرهنگی و حقوقی ایران، تفسیر خاص خود را دارد. این تحلیل، نسبت بین قانون اساسی و آزادی رسانه را به شیوهای روشن و قابلفهم برای مخاطب عمومی، باز مینماید.
نقش تاریخی رسانهها در تدوین قانون اساسی
در ادامه گفتوگو، این پرسش مطرح میشود: رسانهها هنگام تصویب قانون اساسی چگونه عمل کردند؟ آیا آنها در فرآیند تدوین قانون اساسی نقشی مؤثر داشتند یا خیر؟
مهمانان برنامه با اشاره به شرایط سیاسی و اجتماعی سال ۱۳۵۸، توضیح میدهند که رسانهها بهطور رسمی در تصویب قانون نقشی نداشتند. با این حال، آنها بر فضای عمومی و جهتگیری افکار عمومی تأثیرگذار بودند.
این موضوع، پیوندی ظریف میان تاریخ رسانه و حقوق اساسی برقرار میکند که نشان میدهد آزادی رسانه در ایران، نهفقط در متن قانون، بلکه در بستر تاریخی-اجتماعی آن معنا مییابد.
آزادی رسانه، مسئولیت اجتماعی و ملاحظات حقوقی
مفهوم آزادی رسانه، بدون مسئولیت اجتماعی، در هیچ نظام حقوقی پذیرفتنی نیست. در این بخش، کارشناسان درباره خط قرمزها، مرز میان نقد و تخریب، و ابزارهای نظارتی بحث میکنند و آنها را از جمله موارد مهم در رابطه رسانه و قانون اساسی میدانند. بحث درباره خط قرمزها، مرز میان نقد و تخریب، و ابزارهای نظارتی از جمله موارد مهمی است که در این بخش مطرح میشود.
این پادکست برای چه کسانی مفید است؟
این گفتوگوی علمی و کاربردی، بهویژه برای دانشجویان حقوق عمومی، پژوهشگران علوم سیاسی، روزنامهنگاران، سردبیران رسانه و وکلای فعال در حوزه حقوق مطبوعات سودمند است. همچنین برای علاقهمندان به مباحث حقوق اساسی و آزادیهای مدنی، فرصتی مغتنم برای درک بهتر نسبت میان قانون و رسانه فراهم میآورد.